شار نوری یا توان نوری مرئی (Luminous Flux) ، عبارتست از کل نور مرئی خارج شده از یک منبع نور در هر ثانیه و یا کل نور دریافت شده توسط یک جسم در هر ثانیه که آنرا با (Φ) نشان می دهند واحد شار نوری لومن lumen است (با lm نمایش داده میشود) .
به اين ترتيب براي اينکه بگوييم يک لامپ چه ميزان نور ميدهد از اصطلاح شار نوري استفاده مي کنيم.
به عنوان مثال شار نوري يک لامپ فلورسنت 36 وات 2850 لومن و شار نوري يک لامپ متال هاليد 5500 لومن است.
ابتدا به مبحث "شدت روشنایی" مراجعه کنید و شارنوری(لومن) مورد نیازتون رو محاسبه کنید.
سپس با توجه به لومن خروجی لامپ مورد نظر، تعداد لامپ ها مشخص می شوند.
شار نوری را نباید با شار تابشی اشتباه گرفت ، چون شار تابشی کل امواج الکترومغناطیس ساطع شده از منبع را نشان می دهد ، در حالیکه شار نوری امواج مرئی اش را بیان میکند.
شار نوری جزو مشخصات یک لامپ است و در کاتالوگ لامپ درج می شود.
به شار نوری لامپهای زیر توجه کنید (مقادیر تقریبی است):
لامپ 100 وات التهابی پارس شهاب | 1250 لومن |
لامپ 15 وات کم مصرف یا CFL | 800 لومن |
لامپ خیابانی 100 وات سدیم فشار بالا | 9500 لومن |
لامپ 1500 وات متال هالید جهت روشنایی استادیوم ورزشی | 165.000 لومن |
لامپ 7 وات LED مارک AEG | 630 لومن |
مقدار لومن ناشی از منبع نور ، مجموع مقدار شار نور خروجی از یک منبع نور در یک سطح بسته است (به صورت معمول یک کره با شعاع مشخص).
به این صورت که شدت نور ناشی از منبع در یک سطح کوچک (کاندلا در فاصله یک متری و لوکس در فواصل دیگر) در مساحت آن سطح ضرب کرده و بر روی سطح بسته کل انتگرال می گیریم.
بنا بر این تعریف ، برای یک منبع نور نقطه ای که در تمام جهات نوری یک سان ساطع می کند ، و در فاصله یک متری مقدار a کندلا نور از آن ساطع می شود ، مقدار لومن برابر با 4πa لومن است. همینطور اگر مقدار لوکس در فاصله x متری از منبع اندازه گیری شود ، مقدار لومن برابر می شود با 4π(x^2)a لومن.
در عمل برای به دست آوردن این مقدار ، از ابزاری به نام گره نوری و یا گونیوفوتومتر استفاده می کنند .به این صورت که منبع نور در نقطه مرکزی این کره (یا کره فرضی) قرار می گیرد ، سپس در تمام زوایا مقادیر لوکس حاصل از منبع نور محاسبه می گردند.
سپس این مقادیر به صورت نرم افزاری در مقدار سطح زوایه فضایی شان ضرب شده و در انتها با هم جمع می گردند. در عمل هرچه تعداد این زوایا بیشتر باشد ، تقریب ما بهتر بوده و نتیجه واقعی تر است.